Vanaf gisteren, 1 juli 2025, geldt er een nieuwe wet in Denemarken: vrouwen vanaf 18 jaar moeten zich nu ook aanmelden voor de militaire dienstplicht. Het land volgt daarmee het voorbeeld van buurlanden Noorwegen en Zweden, die al eerder deze stap zetten.
Wat verandert er precies?
De nieuwe regeling betekent dat alle Deense vrouwen die na 1 juli 2025 achttien worden, zich moeten registreren voor een geschiktheidstest bij de strijdkrachten. Tot nu toe konden vrouwen alleen vrijwillig dienst nemen, wat ongeveer 24% van alle rekruten deed vorig jaar.
Daarnaast wordt de diensttijd voor iedereen – zowel mannen als vrouwen – flink verlengd. Vanaf augustus 2026 gaat de militaire dienst van vier maanden naar elf maanden. Het land wil het aantal dienstplichtigen verhogen van de huidige 4.700 naar 6.500 per jaar in 2033.
Waarom deze versnelling?
Oorspronkelijk zou de dienstplicht voor vrouwen pas in 2027 ingaan, maar de Deense regering heeft dit met twee jaar vervroegd. Minister van Defensie Troels Lund Poulsen legde uit dat dit komt door “de huidige defensie- en veiligheidssituatie”.
Kolonel Kenneth Strøm, hoofd van het dienstplichtprogramma, vertelde persbureau AP dat de beslissing gebaseerd is op “de huidige veiligheidssituatie”. Hij voegde toe dat meer dienstplichtigen simpelweg tot meer gevechtskracht leidt.
Reacties van jonge vrouwen
De reacties onder jonge Deense vrouwen zijn overwegend positief. Katrine, een rekruut bij de Deense Koninklijke Lijfwacht, vertelde Reuters: “In de wereldsituatie waarin we ons nu bevinden, is het nodig om meer dienstplichtigen te hebben, en ik denk dat vrouwen daar net zo goed aan moeten bijdragen als mannen”.
Een andere vrouwelijke soldaat, 21-jarige Anne Sofie, trainde onlangs mee tijdens de laatste oefeningen bij de legerkazerne in Hovelte, 25 kilometer ten noorden van Kopenhagen. Deze vrouwen hadden zich vrijwillig aangemeld, maar vanaf nu kunnen ook andere vrouwen via loting opgeroepen worden.
Praktische aanpassingen
Het Deense leger maakt al aanpassingen om vrouwen beter te kunnen huisvesten en uitrusten. Katrine merkte op dat er “verschillende dingen zijn die ze moeten verbeteren”, vooral wat betreft uitrusting. Op dit moment is deze gemaakt voor mannen, dus misschien zijn de rugzakken wat te groot en de uniformen ook.
Scandinavië loopt voorop
Met deze stap is Denemarken het laatste Scandinavische land dat gelijke dienstplicht voor mannen en vrouwen invoert. Noorwegen en Zweden gingen al eerder over tot dit systeem. In de rest van Europa hebben landen zoals Oostenrijk, Cyprus, Finland, Griekenland en Litouwen ook een vorm van verplichte militaire dienst voor mannen, variërend van zes tot twaalf maanden.
Bredere context
Denemarken heeft ongeveer 6 miljoen inwoners en beschikt momenteel over ongeveer 9.000 beroepsmilitairen. Het land is een trouw lid van de NAVO en een sterke supporter van Oekraïne in de oorlog tegen Rusland. Minister van Buitenlandse Zaken Lars Løkke Rasmussen benadrukte dat “Rusland geen bedreiging vormt voor Denemarken”, maar voegde toe: “We willen onszelf niet in een positie brengen waar ze dat zouden kunnen gaan doen”.
De beslissing past bij een bredere trend in Europa, waar landen hun defensiecapaciteiten versterken als reactie op de veranderende veiligheidssituatie sinds Ruslands invasie van Oekraïne in 2022.