De Gaustatoppen staat niet voor niets bekend als een van Noorwegens mooiste bergen. Met zijn 1.883 meter hoogte is deze berg in Telemark misschien niet de hoogste van het land, maar het uitzicht vanaf de top is wel echt spectaculair. Op een heldere dag kun je vanaf de top ongeveer een zesde deel van heel Noorwegen zien – dat is zo’n 60.000 vierkante kilometer aan landschap, groter dan heel Zwitserland!
De wandeling: zwaarder dan verwacht
Wat begon als een leuke familie wandeling, werd voor een aantal van ons toch vrij pittig. De hoofdroute vanaf Stavsro is 4,3 kilometer lang en kost ongeveer 2,5 uur naar boven. Het hoogteverschil van 700 meter zorgt ervoor dat je flink buiten adem kunt raken als je niet zo’n goede conditie hebt, vooral in het laatste gedeelte waar je over rotsachtig terrein moet klauteren.
De route is goed gemarkeerd met rode ‘T’-tekens op rotsen en borden, maar onderschat de klim dus niet. Het pad begint rustig door bossen en over vlakke stukken, maar wordt steeds steiler naarmate je hoger komt. Het laatste deel vraagt echt goede wandelschoenen en wat doorzettingsvermogen.
Beloning op de top
Eenmaal boven word je beloond met een adembenemend uitzicht. Op de top vind je de historische Gaustatoppen hut uit 1893, waar je terecht kunt voor warme wafels en koffie. Dit 130 jaar oude stenen gebouw is een perfecte plek om bij te komen van de klim en te genieten van het panorama.
Het is een bijzondere ervaring om daar te staan en zover te kunnen kijken over Noorwegen. Bij helder weer zie je tot aan de kust in het zuiden en zelfs tot in Zweden in het oosten.
De gemakkelijke weg naar beneden
Na nog wat foto’s gemaakt te hebben, kozen we ervoor om niet dezelfde route terug te nemen. In plaats daarvan namen we de Gaustabanen, een unieke tandradbaan die door de berg heen rijdt. Deze bijzondere trein brengt je in ongeveer 15 minuten naar beneden en is eigenlijk een combinatie van twee treinen: eerst ga je 1040 meter schuin naar beneden onder een hoek van 39 graden, dan stap je over op een tweede trein die je 850 meter horizontaal door een tunnel uit de berg brengt.
De Gaustabanen is wel een dure manier om naar beneden te gaan. Een enkele reis kost 430 Noorse kronen (ongeveer 37 euro) en een retourticket kost 590 kronen (zo’n 51 euro) voor volwassenen wanneer je online boekt. Dat is best prijzig voor een rit van 15 minuten (zeker voor een heel gezin), maar de unieke ervaring en het gemak maken het voor veel bezoekers de moeite waard. Kinderen tussen 5 en 15 jaar betalen minder, en peuters tot 4 jaar reizen gratis mee.
Geheime geschiedenis
Wat de Gaustabanen extra speciaal maakt, is zijn fascinerende geschiedenis. De tandradbaan werd in 1958 gebouwd voor een miljoen dollar, oorspronkelijk als geheime militaire verbinding voor een NATO-basis tijdens de Koude Oorlog. Pas in 2006 werd de baan opengesteld voor toeristen. Het voelt een beetje als een James Bond-film wanneer je door de donkere tunnels rijdt.
Praktische tips voor families
De Gaustatoppen is zeker geschikt voor families, maar wel voor kinderen die gewend zijn aan wandelen. Neem genoeg water en snacks mee, want de klim is intensiever dan je misschien verwacht. Het weer kan snel omslaan in de bergen, dus warme en waterdichte kleding is altijd een goed idee.
De Gaustabanen is dagelijks geopend van 09:30 tot 16:00 uur, behalve tijdens geplande onderhoudswerkzaamheden. Je kunt tickets online kopen (wat goedkoper is) of ter plekke. Houd er wel rekening mee dat de tandradbaan maximaal 25 mensen per rit kan vervoeren, dus kom vroeg om wachttijden te vermijden, vooral in de zomer.
De moeite meer dan waard
Ondanks dat de wandeling voor sommige van ons zwaarder was dan verwacht, was het absoluut de moeite waard. De combinatie van een uitdagende klim, spectaculair uitzicht en de unieke afdaling via de historische tandradbaan maken dit tot een onvergetelijke ervaring. De Gaustatoppen laat je het beste van Noorwegen zien: prachtige natuur, interessante geschiedenis en dat gevoel van trots wanneer je iets hebt bereikt waarvoor je hebt moeten knokken.
Voor wie van wandelen houdt en niet bang is voor een uitdaging, is de Gaustatoppen echt een aanrader. Maar plan genoeg tijd in en onderschat de klim niet – want zoals wij merkten, is dit geen standaard familiewandeling 😊